İspanya ve Portekiz, 500 sene evveli için birbirine girdi! Cabrillo kimin?

Amerika Birleşik Devletlerinin doğu yakasını bulan ve bu kıtayı keşfeden ilk insan Christopher Columbus’tu. Batı yakasını ise denizci Juan Rodríguez Cabrillo keşfetti. Kaliforniya’ya ayak basan Cabrillo’nun bugün İspanyalı mu, yoksa Portekizli mi olduğu ulusal soruna dönmüş gidişatta.

İspanyolcası “Juan Rodríguez Cabrillo”, Portekizcesi ise “João Rodrigues Cabrilho”… 1542’de Amerika Birleşik Devletlerinin batı yakasını keşfeden şahsı iki ülke birden sahipleniyor. Bulgunun üzerinden neredeyse 500 sene geçti fakat Amerika Birleşik Devletlerindeki İspanya ve Portekiz orijinli etraflar kaşifin köklerine dair hala tartışıyor. İki tarafın uzmanları da Cabrillo’nun kendi ülkelerinden olduğunu iddia ediyor.

Cabrillo Milli Abideyi, Amerika Birleşik Devletlerinin Kaliforniya eyaletindeki San Diego’da 1949’da inşa edildi. Amerika Birleşik Devletlerinin batı yakasına ilk kere adım atan Avrupalıyı şereflendirmek emeliyle yapılan abide, o günden beri münakaşalara neden oluyor. Son günlerde mevzu yeniden Amerika Birleşik Devletlerindeki İspanyalı ve Portekizli etrafların çekişmesiyle gündeme geldi.

Abide çıkmazına “geçici” bir cevap bulundu. Cabrillo’nun aslen İspanya’nın Cordoba şehrindeki Palma del Río kasabasından olduğunu belirten ve 2018 senesinde abideye yerleştirilen tabela, Casa de España Derneği’ne iade edildi. Kaşifin Portekizli ve İspanyalı orijinlerine atıfta bulunulan unsurlar ise abidede hala sergileniyor.

2018’de yerleştirilen tabelada Cabrillo için “İspanyalı denizci” ifadelerinin yer alması münakaşalara neden oldu.

İddiaların orijinlerinde ne uyuyor?

Portekiz tarafı, kaşifin Portekizli olduğu iddiasını krallık vakanüvisi Antonio de Herrera’nın Cabrillo’nun ölümünden 60 yıl sonra yazdığı bir belgeye dayandırıyor.

Portekizli analist João Soares Tavares de kaşifin Portekiz-İspanya hududundaki Galiçya’da bir köyde dünyaya geldiğini aktarıyor. Lapela isimli köyde kaşifin konutu olduğu iddia edilen yapı hala muhafaza ediliyor. Analist, o yarıyıl bölgenin hayvancılıkla geçindiğini, bölgedeki İspanyalı ve Portekizli çobanların aynı çayırlarda hayvanlarını yayıldırdığını ve iki taraf arasında konutluluklar olduğunu söylüyor.

İspanya tarafı da iddiasını, Cabrillo’nun bazı nedenlerle verdiği antlı ifadelerinde Cordobalı olduğunu beyan etmesine sabrettiriyor. Bu ifadelerin de Sevilla, New York ve Guatemala’daki arşivlerde mevcut olduğu kaydolunuyor.

Palma del Río şehir yöneti ve Casa de España Derneği, İspanya hükümetine bu mevzuda bir soruşturma yürütme arzında bulundu. Taraflardan yapılan açıklamada, “İspanya hükümetinin bu mevzuda bir soruşturma başlatarak, ‘Kaliforniya’daki Portekiz topluluğu tarafından baskıyla üretilen bu absürtlüğe’ bir son vermesini istiyoruz” ifadeleri yer aldı. Açıklamada ayrıca, kaşifin Portekizce adına ithafen “João Rodrigues Cabrilho diye biri hiçbir zaman yaşamadı” denildi. Diplomatik kaynaklar tabelanın yerine geri koyulması ve “hakikatin kabul görmesi için” şikayetin İçişleri Bakanlığı tarafından kabul edileceğini söylüyor.

Abidenin resmi sitesinde ise, kaşifin İspanya’da doğduğu ve İspanya ismine Meksika’yı işgal eden denizci Hernan Cortes’in emriyle Azteklerle savaştığı yazıyor. Sitede ayrıca, kaşifin Kaliforniya’ya ayak bastığında bölgenin İspanya Kralı’na ait olduğunu açıkladığı bilgilerine yer veriliyor.

İspanya’nın argümanları öne çıkıyor

Cabrillo’nun İspanya doğumlu olduğu öğreniliyor. Zira Cabrillo bir kalyonun sandıklarında saklanan 1000 peso altının ortadan kaybolmasıyla alakalı sorguya çekildiğinde İspanya doğumlu olduğunu söylemiş.

Bahse mevzu belge, analist Dr. Wendy Kramer tarafından 2015 senesinde bulundu. Belgede, kaşifin bugün Palma del Río olarak adlandırılan Palma de Micer Gilio’da doğduğunu söylediği bilgisi yer alıyor. Kramer ayrıca bu belgeyi New York ve Guatemala’daki arşivlerde bulduğu başka belgelerle de desteklediğini belirtiyor.

İspanyalı diplomatik kaynaklarından yapılan değerlendirmede, söz mevzusu kavganın “tarihin gözden geçirilmesi hevesiyle yürütülmediği ve sorunun yerel çıkarların bir çatışması olduğu” vurgulandı. Açıklamada ayrıca, “Portekiz ile olan dostane ilişkilerimiz düşünüldüğünde bu karışık bir mevzu ama Cabrillo netlikle İspanyalı’du” ifadelerine de yer verildi.

Kaynakların verdiği bilgiye göre, milli parkın yetkilileri iki tarafı da memnun etmek için çabalıyor. Yetkililer, müzedeki tanıtıma Cabrillo’nun Portekiz orijinlerine dair iddialara da yer verilmesini önermiş ama Kramer’in 2015’teki belirtilerinin ardından bu mevzu rafa kalkmış.

Palma Del Rio belediye başkanı da dahil oldu

Öte yandan, Palma del Rio Belediye Başkanı Esperanza Caro de la Barrera da soruna dahil oldu. Barrera, 2015’de Kramer’in kaşifin orijinlerine ait sırrı çözdüğünü söyledi. “Bilimsel hakikatinin tanınması mevzusunda siyasi güçlükler olduğunu fark ediyoruz.” diyen Barrera, mevzuya ait şöyle konuştu:

“Sürece hürmetli olmak için tam samimiyetimizi göstermeye çalıştık. Tabelanın kaldırılmasından büyük yeis dinliyoruz.”

Cordoba şehri yönetimi de İspanya Büyükelçiliği’nin ve İspanyalı hükümetinin bu mevzuda sağlam davranış göstermesini istediklerini duyurdu. İdarenin açıklamasında “Tabela ortadan kaldırılabilir ama hakikatler kaldırılamaz” denildi.

Kaynak: Haber Evrensel