Kentsel dönüşüm için yeni finansman modeli geliyor

Nebati, Şanlıurfa’da, Etraf Şehircilik ve İklim Farklılığı Bakanı Murat Müessese ile kentsel değişimi desteklemek emeliyle hayata geçirilecek yeni finansman modellerine ait açıklamalarda bulundu. Afet bölgesinin yine imar ve ihyasını sağlamak için Etraf, Şehircilik ve İklim Farklılığı Bakanlığı ile çalışmaları süratle sürdürdüklerini bildiren Nebati, bu kapsamda gereken her türlü finansmanı Hazine ve Maliye Bakanlığı olarak sağlayacaklarını söyledi. Nebati, kentsel değişim probleminin çözümünde 3 ayrı yaklaşım üzerinde Etraf Şehircilik ve İklim Farklılığı Bakanlığı ile eşgüdüm içinde çalışmayı sürdürdüklerini belirterek, şunları kaydetti: “Birinci modelde konut üreticisi ile uyuşan bağımsız bölüm sahiplerine piyasaya göre çok uygun şartlarda kredi kullandırarak kentsel değişimi teşvik edeceğiz. Bu modelle, konut sahipleri hak kaybına uğramadan ve emsaller korunarak kentsel değişimi güçlü bir biçimde destekleyeceğiz. İkinci modelimizdeyse isme bazlı kentsel değişim kapsamında konut üreticilerini teşvik edeceğiz. Bu kapsamda konut üreticilerine düşük maliyetli finansman dayanağı sağlayarak zelzeleye dayanıklı konut talebini süratle artıracağız. Bu iki vaziyette de KGF desteklerini devreye alarak hem konut üreticisinin hem de bağımsız bölüm maliklerinin krediye ulaşımlarını kolaylaştıracağız.” Çalışmalarına Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin yaşandığı 6 Şubat’tan evvel başlanan ve dünyada değişik misalleri olan üçüncü modelin de özellikle kiralık konut talebini artırmaya müteveccih olduğuna işaret eden Nebati, şu ifadeleri kullandı: “Bu modelle ülkemize ‘kiralık konut üreticisi’ kavramını kazandırmayı ve kiralık konut talebini kısa vakitte artırmayı amaçlıyoruz. Model kapsamında üretilen kiralık konutlar, öncelikle kentsel değişimde tehlikeli yapı malik ve kiracılarına hizmet sağlayacaktır. Kiralama meblağları ve kira çoğalışları kamu otoritesi tarafından tanımlanacak ve kira tavanı uygulaması yapılacaktır. Böylece, özellikle salgın sonrasından bu yana makul seviyelerin çok ötesinde çoğalış gösteren kira enflasyonunu dizginleyeceğiz.” Nebati, zelzeleler sonrası TOKİ projelerinde görev alan yüklenicilerin ilk etapta kontratlarını bağlamaları için lüzum dinledikleri finansmana ulaşımı kolaylaştırabilmek ismine yürürlükte olan Kredi Garanti Fonu KGF kolisini revize edeceklerini dile getirerek, tüm modellerle alakalı öbür detayları gelecek günlerde kamuoyuyla paylaşacaklarını bildirdi. İçinde bulunulan zorlu yarıyılda vatandaşların konut ve barınma lüzumlarına çözüm olmak ve finansmana ulaşımlarını kolaylaştırmak emeliyle konut kredilerinde uygulanan kredi değer oranlarını aktüellediklerini anlatan Nebati, şunları kaydetti: “Ayrıca, zelzele sebebiyle özellikle orta ve alt kazanç grubuna müteveccih konutların daha uygun koşullarla üretilmesine olanak sağlamak emeliyle TOKİ tarafından konut ve konut ile ihale edilen üretim işlerine ait olarak 2023 seneyi sonuna kadar uygulanmak üzere damga vergisi imtiyazı getirdik. Bu süreçte, bir yandan da devrilen veya kullanılamaz hale gelen iş yerleri için mobil çözümler de üretiyoruz. 6 bin geçici ticarethaneyi esnafımızın hizmetine verdik, 3 bin konteynerden oluşan çarşıları da kuruyoruz. Öbür taraftan, müesseselerimizle koordineli biçimde ilerleyerek Organize Sanayi Bölgesilere müteveccih de üzerimize düşen ne varsa süratlice yerine getireceğiz.” Nebati, zelzelenin bütçeye ilave maliyet getirmesinin kaçınılmaz olduğuna işaret ederek, laflarını şöyle sürdürdü: “Kimsenin içinde en küçük bir kaygı bile olmasın. Yüksek sihrime performansımız ve taviz vermediğimiz mali disiplinle elde ettiğimiz güçlü mali alan sayesinde, bu büyük facianın açtığı tüm yaraları hep beraber epilepsiceğiz. Hükümet olarak bugüne kadar verdiğimiz lafların nasıl ki hep artta durduysak, yeniden laflarımızın artta dimdik durmaya devam edeceğiz. Bütçe ihtimallerimize ilave olarak, şehirlerimizi süratle ayağa kaldırmak emeliyle Afet Yine İmar Fonu’nu da kuruyoruz. Saydam bir biçimde idarenecek olan bu Fon ile afetler için uzun vadeli kaynak sağlayarak bütçe üzerindeki yükü eksilteceğiz. Afet sonrasında, bu senenin ilk çeyreğinde gelişmenin hudutlu olarak negatif etkilenme ihtimali olsa da senenin geri kalanında kademeli biçimde derlenmesini bekliyoruz. Alacağımız ilave ihtiyatlarla, zelzelenin 2023 seneyi gelişmesindeki negatif tesiri de haliyle hudutlu kalacaktır.” Bu zorlu yarıyılda çiftçilerin yanında olmayı devamlı biçimde sürdürdüklerine dikkati sürükleyen Nebati, “Zelzele sebebiyle mahsulleri, işleri veya firması hasar gören 115 bin tarımsal üreticimizin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerinden kullandığı Hazine faiz destekli 39 milyar lira meblağındaki kredi ödemesini 1 sene müddetle vade farksız biçimde erteledik. Bu kapsamda, Şanlıurfa’daki 17 bin tarımsal üreticimizin Hazine faiz destekli kredi ödemelerini de erteledik.” dedi. Nebati, esnafa sağlanan desteklere de değinerek, şunları kaydetti: “Daha evvel açıkladığımız 250 milyar liralık kredi hacmine sahip KGF kolilerine 100 milyar lira daha ekledik. Zelzele bölgesinde faaliyet gösteren firmalarımız için 2 yeni KGF kolisini uygulamaya aldık. Bu kapsamda, onar milyar lira meblağında toplam 20 milyar lira kefalet limitini haiz Zelzele Bölgesi Şirket Giderleri Destek Kutuyu ve Zelzele Bölgesi Yatırım Destek Kutuyu ile firmalarımıza ek destekler de sunuyoruz. İş yerleri veya şirketleri hasar gören 156 bin esnaf ve sanatkarımızın Millet Bankası tarafından kullandırılan 23,5 milyar liralık Hazine faiz destekli kredi ödemelerini 6 ay müddetle faizsiz biçimde erteledik. Bu kapsamda Şanlıurfa’da takribî 23 bin esnaf ve sanatkarımızın 4,1 milyar lira meblağındaki Hazine faiz destekli kredi ödemesini ertelemiş durumdayız.” Nebati, yalnızca kamu bankalarının bölgeye sağladığı destek meblağının 80 milyar lirayı bulduğuna dikkati çekti. Afetin hemen ardından zelzele sigortası kapsamındaki faaliyetleri süratlendirdiklerini bildiren Nebati, “Zarar tespitlerinin yapılmasıyla ödemelere çabuklukla başladık. Bugüne kadar 3 milyar liralık ödeme asıllaştırdık ve ödemelerimiz süratle devam ediyor. İlk kere zarar ihbarından zarar analiz sürecinin bitirilmesine kadar olan süreçte, sigortalılara avans olanağı da tanımaya başladık.” dedi. Nebati, bu süreçte bir hayli vergi tertip etmesini de hayata geçirdiklerini anlatarak, “Ayrıca, sahadan gelen arzları dikkate alarak bugüne kadar yapılmış en kapsamlı matrah ve vergi artırımı ile borç yapılandırmasını kapsayan kanun önerimiz Meclis Genel Heyetinde kabul edilmiş ve yakın zamanda uygulamaya geçecektir. Zelzele tarihine kadar tahakkuk etmiş elektrik ve natürel gaz faturalarının silinmesi ile elektrik ve natürel gaz faturalarının ertelenmesi mevzusunda da çalışmalarımızı sürdürüyoruz.” ifadesini kullandı. Konuşmasında yalnızca Bakanlığının bugüne kadar yaptıklarının özetini anlattığını belirten Nebati, öbür tüm bakan ve bakanlıkların da günün 24 saatinde çalışarak, daha sahada arz oluşmadan, gerekeni süratli biçimde uygulamaya koyduklarını dile getirdi. ​​​​​​​AK Parti iktidarı olarak, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde, aşamayacakları hiçbir mesele olmadığını belirten Nebati, laflarını şöyle bitirdi: “Vazgeçin birileri masaların çevresinde ikbal hesapları yapıp dursunlar, birileri çadırların önünde resim versinler, birileri sosyal medya üzerinden söylemler geliştirsin. Onlar söylemeye, biz yapmaya devam edeceğiz. Biz yatmıyoruz, çalışmaya devam ediyoruz. Bizim bakanlarımız çadırlarda da yattılar, konteynerlerde de yattılar. Bürokrasimiz, belediye başkanlarımız, askerimiz, polisimiz aynı biçimde… Bizler, tüm enerjimizle, tüm inancımızla vatandaşlarımıza süratli ve kalıcı çözümler üretmek için gece gündüz demeden çabayı sürdüreceğiz. Şanlıurfa’mızın ve öbür tüm şehirlerimizin bir an evvel yine imar ve ihya edilmesinde tüm eforumuzla çalışacak, halkımızla birlik içinde, yan yana, omuz omuza yol almaya devam edeceğiz. Geçmiş zaferlerimiz, yarınlarda elde edeceğimiz yeni galibiyetlerin en sağlam güvenceyidir.​​​​”